Poczty polskie i obce w Warszawie do 1918 roku

Autor: Antoni Kurczyński

Tytuł: Poczty polskie i obce w Warszawie do 1918 roku.

Wydawca: Warszawa : Polski Związek Filatelistów. Zarząd Główny ; Wrocław : Muzeum Poczty i Telekomunikacji, 2016.

ISBN 97-83-63008-18-5

Opis fizyczny:  17x24 cm, 479, [1] s. : il. (w tym kolor.) + mapa : [1] k. tabl. złoż. ; 61x51 cm po złoż. 16x11 cm.

= = = = = =

SPIS TREŚCI:

Od Autora ... 11

Wstęp ... 13

I. DZIEJE POCZTY POLSKIEJ DO KOŃCA XVIII wieku

1. Początkowe dzieje poczty w Polsce ... 15

2. Uruchomienie poczty nowożytnej w Polsce ... 19

3. Reorganizacja poczty w XVII wieku ... 25

4. Szlaki pocztowe za Sasów ... 28

5. Reforma poczty w drugiej połowie XVIII wieku ... 38

II. DZIEJE POCZTY WARSZAWSKIEJ DO KOŃCA XVIII wieku

1. Organizacja poczty w Warszawie do 1764 roku ... 47

2. Reforma poczty z 1764 roku ... 52

3. Pocztowe pieczcie i stemple tuszowe w okresie przedznaczkowym ... 64

4. Pierwsze stemple tuszowe w Warszawie ... 66

5. Poczta w Warszawie w okresie Insurekcji Kościuszkowskiej 1794 roku ... 70

6. Warszawa pod okupacją Prus ... 76

7. Warszawa w okresie wojen napoleońskich ... 81

III. POCZTA WARSZAWSKA W OKRESIE KSIĘSTWA WARSZAWSKIEGO 1807-1815

1. Organizacja terytorialna poczty Księstwa Warszawskiego ... 83

2. Dyrekcja Generalna Poczt ... 88

3. Placówki pocztowe i oficjaliści pocztowi ... 88

4. Trakty pocztowe ... 90

5. Taryfa pocztowa ... 92

6. Procedura pocztowa ... 95

7. Pieczęcie i stemple pocztowe ... 99

IV. POCZTA POLSKA W OKRESIE KRÓLESTWA POLSKIEGO 1815-1871

1. Poczta w systemie administracyjnym Kró1estwa Polskiego ... 105

1.1. Współpraca poczty z urzędami administracji terenowej ... 108

1.2. W sp6lpraca poczty z wojskiem ... 109

2. Stosunki poczty polskiej z pocztami państw ościennych ... 110

2.1. Stosunki z pocztą Rosji ... 110

2.2. Stosunki z pocztą Prus ... 113

2.3. Stosunki pocztowe z W.M. Krakowem ... 116

2.4. Stosunki z pocztą Austrii ... 118

3. Władze pocztowe Kró1estwa Polskiego w Warszawie 1817-1870 ... 119

3.1. Dyrekcja Generalna Poczt Królestwa Polskiego 1817-1843 ... 119

3.2. Dyrekcja Poczt Królestwa Polski ego 1843-1851 ... 120

3.3. Zarząd XIII Okręgu Pocztowego Poczty Cesarskiej 1851-1855 ... 136

3.4. Zarząd Okręgu Pocztowego Królestwa Polskiego 1855-1862 ... 140

3.5. Zarząd Poczt w Królestwie 1862-1866 ... 141

3.6. Zachodni Okręg Pocztowy 1867-1871 ... 141

4. Placówki pocztowe ... 147

5. Trakty pocztowe ... 150

6. Opłaty pocztowe ... 150

7. Pocztamt Nadworny w Warszawie ... 152

8. Nadawanie przesyłek w Warszawie ... 159

9. Poczthalteria warszawska ... 161

V. ZNAKI POCZTOWE UŻYWANE W WARSZAWIE W OKRESIE KRÓLESTWA POLSKIEGO

1. Zmiany herbu Królestwa Polskiego ... 165

2. Pieczęcie urzędowe używane w Dyrekcji Generalnej Poczt Królestwa Polskiego ... 168

3. Pieczęcie używane w Głównym Urzędzie Pocztowym Nadwornym w Warszawie ... 169

4. Warszawskie stemple pocztowe nadawcze - miejscowniki ... 174

5. Inne stemple pocztowe ... 180

6. Adnotacje odręczne na przesyłkach ... 194

6.1. Informacje o korespondentach ... 194

6.2. Informacje o zawartości przesyłki, jej wartości, załącznikach itp. ... 194

6.3. Informacje o rodzaju przesyłki i szczególnych żądaniach nadawcy ... 198

6.4. Informacje o okolicznościach nadania przesyłki ... 199

6.5. Informacje o przesyłaniu listów na koszt państwa ... 199

6.6. Informacje o frankowaniu przesyłki ... 200

6.7. Informacje o sposobie i drodze przesyłki ... 202

6.8. Informacje o okolicznościach doręczenia przesyłki ... 202

7. Blankiety firmowe ... 203

8. Stemple szacunkowe ... 203

9. Rodzaje usług pocztowych ... 204

10. Procedura i dokumentacja ruchu pasażerskiego, furmańskiego i ekstrapocztowego ... 232

11. Znaki wodne ... 245

12. Całostki pocztowe ... 247

12.1. Koperty rosyjskie ... 247

12.2. Koperty poczty miejskiej St. Petersburga używane w Warszawie w 1858 roku ... 253

12.3. Koperty rosyjskie wydane po 1865 roku ... 254

12.4. Koperty polskie ... 254

12.4.1. Koperty stemplowe poczty miejskiej warszawskiej emisji 1859 roku ... 254

12.4.2. Warszawska lokalna niebieska koperta z 1860 roku ... 259

12.4.3. Czarne koperty do powszechnego użytku z 1860 roku ... 261

12.4.4. Całostki Ekspedycji Gazet w Warszawie ... 262

13. Znaczki rosyjskie używane w Królestwie Polskim ... 262

14. Znaczek Polska nr 1 ... 264

15. Kolejowe stemple pocztowe Królestwa Polskiego ... 271

15.1. Linia kolejowa St. Petersburg-Warszawa ... 275

15.2. Linie kolejowe Warszawa-Wiedeń i Warszawa-Bydgoszcz ... 280

15.3. Linia kolejowa Łódź ... 287

15.4 Linia Warszawa-Terespol ... 289

VI. POCZTA W CZASIE POWSTAŃ NARODOWYCH

1. Poczta w czasie Powstania Listopadowego 1830-1831 ... 291

2. Poczta w czasie Powstania Styczniowego 1863-1864 ... 296

VII. POCZTA W WARSZAWIE POD OKUPACJĄ ROSYJSKĄ 1871-1915

1. Organizacja poczty w Warszawie ... 311

2. Stemple placówek pocztowych ... 345

2.1. Stemple z oznaczeniem placówki pocztowej ... 346

2.2. Stemple nie zawierające nazwy placówki pocztowej ... 346

2.3. Stemple różne ... 358

2.4. Godzinniki ... 358

3. Kolej jako przewoźnik poczty ... 361

4. Ekspedycja przesyłek niedostatecznie opłaconych ... 373

5. Ekspedycja przesyłek poleconych ... 378

6. Cesarska rosyjska cenzura korespondencji cywilnej w Warszawie do 1915 roku ... 380

6.1. Wstęp ... 380

6.2. Warszawski Komitet Cenzury ... 382

6.3. Stemple cenzury pocztowej ... 382

VIII. POCZTA W WARSZAWIE W OKRESIE I WOJNY ŚWIATOWEJ 1914-1918

1. Poczta rosyjska ... 385

1.1. Cenzura korespondencji cywilnej po wybuchu I Wojny Światowej 1914-1915 ... 389

1.2. Działalność cenzury ... 389

2. Poczta niemiecka ... 392

3. Inne poczty działające w Warszawie ... 401

3.1. Niemiecka poczta polowa ... 401

3.2. Rosyjskie kasowniki wojenne ... 401

3.3. Rosyjska poczta polowa ... 405

3.4. Poczta polowa Legionów Polskich ... 406

4. Poczta Miejska M. st. Warszawy ... 408

4.1. Technika pracy poczty ... 415

4.2. Taryfa Poczty Miejskiej za doręczanie przesyłek pocztowych ... 418

4.3. Znaczki pocztowe Poczty Miejskiej M. st. Warszawy ... 419

4.4. Kasowniki pocztowe ... 427

4.5. Skrzynki pocztowe ... 429

4.6. Poczta Miejska pod zarządem Magistratu M. st. Warszawy ... 431

4.6.1. Stempelki taryfowe ... 434

4.7. Poczta Miejska pod zarządem Ministerstwa Spraw Wewnętrznych ... 437

4.8. Gmach Poczty Głównej w Warszawie ... 440

Bibliografia ... 445

Spis ilustracji ... 453

Słowniczek jednostek miar i pojęć używanych w tekście ... 469

Aneks 1: Uniwersał o podwodach czyli rozkazanie Króla Jego Mości STEFANA BATOREGO wytłoczone w Warszawie przez Walentego Łapkę w roku 1578 ... 473

Aneks 2: Taksa od wagi posyłek (paczek) przesyłanych z Warszawy do różnych urzędów pocztowych i pocztowo-telegraficznych, znajdujących się w obrębie wymienionych w tej taksie guberni, obwodów oraz poszczególnych miejscowości ... Od 18 stycznia 1905 r. ... 477

Dodatek: Mapa pocztowa Królestwa Polskiego z wykazaniem wszelkich dróg oraz odległości na nich. Ułożona podlug najnowszych źródeł urzędowych. Nakład i własność F. Kasprzykiewicza; Warszawa 1892.